پنجمين امام شيعه در روز اول رجب مصادف با روز جمعه در سال ۵۷ هجري ديده به جهان گشود. هر كس به زمانه سر سپارد به جواد كار دو جهان وا بگذارد به جواد از ساحت ثامن الحجج فيض برد از بسكه رضا علاقه دارد به جواد ولادت جواد الائمه مبارک باد *************************** امام…
پنجمين امام شيعه در روز اول رجب مصادف با روز جمعه در سال ۵۷ هجري ديده به جهان گشود.
هر كس به زمانه سر سپارد به جواد كار دو جهان وا بگذارد به جواد
از ساحت ثامن الحجج فيض برد از بسكه رضا علاقه دارد به جواد
ولادت جواد الائمه مبارک باد
***************************
امام نهم که نامش «محمد» و کنیه اش «ابوجعفر» و لقب او «تقی» و «جواد» است در دهم ماهرجب سال ۱۹۵ هـ . ق در شهر «مدینه» دیده به جهان گشود.۱ مادر او «سبیکه» ـ که از خاندان «ماریه قبطیه» همسر پیامبر اسلام به شمار می رفت ـ از نظر اخلاقی در درجه والایی قرار داشت و برترین زنان زمان خود بود؛ به گونه ای که امام رضا(ع) از او به عنوان بانویی منزه و پاکدامن و بافضیلت یاد می کرد.۲ از القاب دیگر امام جواد(ع)، «زکی»، «مرتضی»، «قانع»، «رضی»، «مختار»، «متوکل» و «منتخب» می باشد. پیشوای نهم، در همه دوران امامت خویش با دو خلیفه عباسی یعنی «مأمون» و «معتصم» هم عصر بوده است، که هرر دو نفر آن حضرت را به اجبار از مدینه به بغداد آوردند، تا آن حضرت را کاملاً زیر نظر داشته باشند.امام تقی جواد(ع) در سن بیست و پنج سالگی به شهادت رسید و در کنار قبر جدشف موسی بن جعفر(ع)، به خاک سپرده شد.۳
امام خردسال
برای خداوندی که از قدرت و حکمت بی پایان برخوردار است، ساده و آسان است که به یک کودک، «نبوت» و یا «امامت» عطا فرماید. در سرگذشت حضرت عیسی مسیح(ع) که در قرآن کریم آمده است. از این رهگذر، جای شگفتنی نیست که امام جواد(ع) در سن خردسالی به امامت رسیده باشد. «صفوان یحیی» می گوید: در زمانی که امام محمدتقی جواد، سه ساله بود، خدمت امام رضا(ع) رسیدم، و عرض کردم: اگر حادثه ای برای شما رخ دهد، امام بعد از شما که خواهد بود؟ فرمود: همین پسر من (امام جواد) گفتم: امام جواد با این سن کم؟! فرمود: چه مانعی دارد؟ مگر عیسی بن مریم(ع) در خردسالی به پیامبری نرسید؟ مقام امامت هم مانند مقام پیامبری است.۴
حیات معنوی امام جواد(ع)
«مأمون» در ستایشی درست ازامام جواد(ع)، می گوید: «او فقیه ترین شما و داناترین شما و داناترین شما به خداوند و رسول او و سنت و احکام اوست؛ و از همه شما بیشتر کتاب خدا را تلاوت می کند و بیش از شما به «محکم» و «متشابه» و «ناسخ» و «منسوخ» و «ظاهر» و «باطن» و «عام» و «خاص» و «تنزیل» و «تأویل» قرآن آگاه است».۵ به نوشته نجاشی، علی بن مهزیار، با علی بن اسباط که فطحی مذهب بود، مناظراتی داشت، که در پی این مناظرات، کار بدانجا کشید که سرانجام، بحث خود را پیش امام جواد(ع) بکشانند، تا آنکه همین امر موجب شد که علی بن اسباط، از عقیده باطل خود دست بردارد و در پرتو امامت امام جواد(ع) راه درست را پیدا نماید».۶
جود امام جواد(ع)
والاترین استعداد معنوی انسان، خدایی شدن اوست. اگر آدمی نفس خویش را از آلودگی ها پیراسته کند، پا از مقام فرشتگان، فراتر می نهد و آینه دار خداوند می شود و به رنگ و بوی پروردگار درمی آید. از آن جمله، چون خداوند، اهل جود و سخاوت می شود. امام جواد(ع)، این گونه بود؛ همانند پروردگارش جواد و سخی.
شخصی به نام ابن حدید می گوید: ما به همراه گروهی از دوستان در سفر حج بودیم که گرفتار دزدان شدیم و همه دارایی ما به سرقت رفت. چون به مدینه وارد شدیم، خدمت امام جواد(ع) رسیدیم و او را از گرفتاری و تهی دستی خود با خبر کردیم و پیش او ابرازنگرانی کردیم. آن حضرت چون حال ما را دید، دستور داد که لباس و مقدار قابلل توجهی دینار به ما بدهند؛ آنگاه فرمود: این پول ها را بین دوستانت به اندازه آ«چه از آنها به سرقت رفت تقسیم کن! من پول ها را بین آنان قسمت کردیم و دیدم به همانن اندازه ای است که از من و دیگر دوستانم به سرقت رفته بود.۷
امام جواد(ع) و دانشی ژرف و گسترده
یکی از ویژگی های درخشان امام جواد۰ع)، برخورداری ایشان از دانش فراوان، حتی در سن خردسالی بوده است. نقل شده است که: «هشتاد نفر از فقها و علمای بغداد و شهرهای دیگر، رهسپار حج شدند و به انگیزه دیدار با امام جواد(ع) وارد مدینه شدند و به خانه امام صادق(ع) که خالی بود رفتند. در این هنگام عبدالله بن موسی، عموی حضرت جواد(ع) وارد شد و در بالای مجلس نشست. شخصی بپاخاست و گفت: این پسر رسول خداست، هر کس سؤالی دارد از وی بکند. چند نفر از حاضران سؤوال هایی مطرح کردند که عبدالله بن موسی، پاسخ های نادرستی دارد. شیعیان سرگردان و غمگین شدند، و فقها نیز ناراحت شده، برخاسته و قصد رفتن کردند و گفتند: اگر ابوجعفرر امام جواد(ع) می توانست پاسخ سؤال ها را بدهد، عبدالله بن موسی نزد ما نمی آمد و جواب های نادرست نمی داد. دراین هنگام در اطاق باز شد و شخصی وارد مجلس شدد و گفت: این ابوجعفر امام جواد(ع) است که می آید. همه بپاخاستند و از وی استقبال کردند. امام وارد شد و نشست و همه ساکت شدند. آن گاه سؤال های خود را با امام(ع) در میان گذاشتند و وقتی که پاسخ های قانع کنند وکاملی شنیدند، شاد شدند و او را دعا کردند و ستودند و عرض کردند: «عموی شما، عبدالله بن موسی، چنین و چنان فتوی داد» حضرت فرمود: «عمو! نزد خدا بزرگ است که در روز قیامت در پیشگاه او بایستی و به تو بگوید: با آنکه در میان امت، داناتر از تو وجود داشت، چرا ندانسته و به بندگان من، فتوا دادی؟!».۸
در سایه سار سخنان حضرت جوادالائمه(ع)
۱. مؤمن به سه ویژگی نیازمند است: توفیق از جانب خدا، واعظی از درون و پذیرش نصحیت از هر کس که او را نصحیت نماید.۹
۲. تأخیر در توبه خود را فریب دادن، و امروز وفردا کردن زیاد، سبب سرگردانی است.۱۰
۳. کسی که خدا را رها کند و به سراغ غیر او برود، خداوند آن کس را به غیر خدا می سپارد. ۱۱
۴. عزتمندی مؤمن در بی نیازی او از مردم است. ۱۲
۵. امر به معروف و نهی از منکر دو آفریده خداوند هستند، پس هر که آن دو را یاری کند، عزیز می شود، و هر که آن دو را وانهد خار می شود.۱۳
********************************************************************
پی نوشت:
۱. اصول کافی، ج ۲، ص ۴۱۲.
۲. سیره پیشوایان، ص ۵۲۹.
۳. همان، صص ۵۲۹ و ۵۳۰.
۴. اثبات الوصیه، صص ۴۱۱ و ۴۱۲.
۵. حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص ۴۷۱.
۶. همان، صص ۴۹۱ ـ ۴۹۲.
۷. فی سیرة و آله الاطهار، ص ۴۶۲.
۸. بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۹۸.
۹. تحف العقول، ص ۸۲۷.
۱۰.همان.
۱۱. بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۵۵.
۱۲. همان، ج ۷۲، ص ۱۰۹.
۱۳. شیخ صدوق، خصال، قم، هادی، ۱۳۸۵، چاپ دوم، ج ۱، ص ۵۰
