پنجمين امام شيعه در روز اول رجب مصادف با روز جمعه در سال ۵۷ هجري ديده به جهان گشود. اى مهر دل فروز، در آسمان علم وى یار مه جبین، یا باقرالعلوم اى حجت خدا، ما را شفیع شو در روز واپسین، یا باقرالعلوم ***************** میلاد امام محمد باقر علیه السلام خجسته باد امام محمد…
پنجمين امام شيعه در روز اول رجب مصادف با روز جمعه در سال ۵۷ هجري ديده به جهان گشود.
اى مهر دل فروز، در آسمان علم
وى یار مه جبین، یا باقرالعلوم
اى حجت خدا، ما را شفیع شو
در روز واپسین، یا باقرالعلوم
*****************
میلاد امام محمد باقر علیه السلام خجسته باد
امام محمد باقر(ع) پنجمين امام شيعه در روز اول رجب مصادف با روز جمعه در سال ۵۷ هجري ديده به جهان گشود، پدر گرامي ايشان امام سجاد (ع) و مادر بزرگوارش فاطمه دختر امام حسن بود. به اين جهت ايشان را علوين و هاشمين (علوي و هاشمي از دو سو) خوانده اند. نام مبارك ايشان محمد و كنيه اش “ابوجعفر” است و داراي ۴ لقب مشهور مي باشند. مشهورترين لقب ايشان “باقر” است كه پيشتر رسول خدا در حديث جابر بر ايشان نهاده اند. ۳ ساله بود كه واقعه عاشورا اتفاق افتاد و ۳۸ سال در كنار امامت پدر عزيزش امام سجاد(ع) بود و با شهادت ايشان در سال ۹۵ هجري دوران امامت ايشان آغاز شد . اين دوران به گواهي امام صادق (ع) نوزده سال و دو ماه ادامه يافت و با حكمراني پنج تن از خلفاي اموي هم زمان بود .
از حضرت باقر(ع) برخورد سياسي عمومي با خلفاي هم عصرشان گزارش نشده اما هر گاه فرصت را مناسب مي ديد حكومت غاصبانه آنان را نفي مي كرد . هشام ابتدا مدتي امام را زنداني كرد اما به دليل تمايل زندانيان بر امام و ترس حكومت از شكل گيري قيام ناگزير به آزاد كردن حضرت و برگرداندن ايشان به مدينه شد . در آن وضعيت سياسي مهم ترين سلاح امام در آن زمان قلم و دوات و تعليم و تربيت شاگردان الهي و پرورش فقيهان و دانشمنداني بود كه بتوانند مبيّن و مبلّغ آراي اهل بيت عليهم السلام در جامعه اسلامي باشند . همچنين آن حضرت به مناظره با مخالفان و سران اديان و مذاهب گوناگون پرداخت كه به اثبات اسلام و امامت ايشان و رويارويي با حکومت منتج شد و پايه گذار “نهضت علمي جعفري امام صادق (ع)” گشت.
شرايط زمان ايشان به گونه اي بودكه امويان،دشنام به امام علي”ع”راسنت كرده بودند. باوجوداين امام “ع”درهمه حال به تربيت شاگردان وتنويرافكارعمومي مي پرداخت ودرشرايطي كه نشر احاديث پيامبر”ص”ممنوع بود،به ترويج احاديث ايشان مبادرت مي ورزيد وتفسيرقرآن،احكام ومعارف اسلامي رابه مردمان آموزش مي داد.
حضرت امام محمد باقر”ع”نيزچون ديگر ائمه “ع”داراي سجايا ويژگيهاي اخلاقي و مناقب خاصي بوده اند،كه زبان از بيان آن عاجز است ولي باختصار برخياز آنها را با ذكر يك روايت تاريخي نقل ميكنيم:
الف)زحمت كشيدن حضرت براي كسب معاش:
در روايات آمده است كه شخصي بنام محمد منكدر مي گفت كه در يكي از ساعات گرم در بيرون مدينه امام باقر”ع” را ديدم كه دوشادوش دوتن از غلامان خود مي آمد به او سلام كردم.حضرت عرق ريزان ونفس زنان سلام مرا پاسخ داد.به اوگفتم خوبست شيخي از شيوخ قريش با چنين حالتي در طلب دنيا باشد اگر در اين حالت باشي و از دنيا بروي چه مي كني؟ حضرت ايستاد و فرمود بخدا سوگند اگر مرگ بيايد و من دراين حالت باشم ،اين حالتي است كه در حال اطاعت خدا بوده ام وبازداشته ام حاجت خود را به تو مردم .وقتي از مرگ ميهراسم كه فرا رسد درحالتي كه در معصيتي از معاصي الهي باشم. محمدمنكدر گفت ميخواستم شما را موعظه كنم! ولي شما مرا موعظه كرديد.
در تاريخ ذكر شده كه منكدر يكي از متصوفان بوده و به همين دليل هم به تلاش حضرت براي امرار معاش ايراد گرفتند كه حضرت پاسخ محكمي به ايشان دادند.
ب) حلم وبردباري حضرت:
روايت شده روزي مردي نصراني از روي جسارت به حضرت عرض كرد:انت بقر.حضرت فرمود نه اينچنين نيست من باقر مي باشم.عرض كرد تو پسر طباخه هستي؟فرمود آن حرفه او بود.عرض كرد تو پسر كنيز سياه بذيه”بدزبان”هستي؟حضرت فرمود اگر آنچه تو گفتي به راستيوحقيقت آراستي خدا از او درگذرد وگناه او رابيامرزد واگردر آنچه گوئي دروغ ميگوئيخداوند از معصيت تو درگذرد و بيامرزدت.
راوي ميگويد چون مرد نصراني حلم وبردباري وبزرگواري را كه از طاقت بشر بيرون است ازحضرت ديد مسلمان شد.
ج) عطاي حضرت:
شيخ مفيد نقل كرده كه حسن بن كثيرگفت شكايت كردم به امام باقر”ع” از حاجت خود وجفاي برادرانم.حضرت فرمود: نكوهيده برادري است آن برادر كه هنگام توانگري تو با تو دوستي و معاشرت كند و در حالت فقر قطع رشته مودت و آشنائي كند.
سپس غلام خود را فرمان داد تا كيسه اي كه ۷۰۰درهم داشت آورد.سپس فرمود:در مخارج خود به كارببر وچون به مصرف رسانيدي مرا آگاه كن.
چ) توجه به زير دستان:
از امام صادق”ع” روايت شده است كه فرمود:هروقت مماليك خود را در كاري مامور ساختيد كه بر ايشان دشوار بود شما نيز در آن كار با ايشان كار(كمك) كنيد.همچنين حضرت ميفرمود، هرگاه پدرم مملوكان خويش را به كاري مي گمارد خود نيز مي آمد ونظاره مينمود واگر كار دشوار وسنگين بود ميفرمود:بسم اللهوخود نيز به آن كار اشتغال ميورزيد واگر آن كار سبك وهموار بود از آنها كنار ميكشيد.
۱-عالمي كه مردم ازعلم اوبهرمندشوندبهترازهفتادهزارعابداست.
۲-سه كار و كرداراست كه مكارم دنياوآخرت است:يكي آنكه عفوكني كسي راكه به توستم كرده،دوم آنكه صله وپيوندكني باكسي كه قطع رحم توراكرده،سوم آنكه بردبارباشي باكسي كه ازروي جهل وناداني باتورفتاركرده.
۳-حياوايمان يك ريسمان نزديك بهم است واين دوگوهر گرانمايه در يك سلك منظوم هستندپس هرگاه يكي ازآن دو برود رفيقش نيزبه مرافقت ومصاحبت او ميرود.
۴-چهارچيزاست كه ازگنجهاي خوب ونيكواست: كتمان حاجت،كتمان صدقه،كتمان درد،كتمان مصيبت.
۵-بپرهيزازكسالت وملالت درامور،زيرا كه اين دوچيز كليدهربدي است كسيكه به كسالت و واماندگي رود واداي هيچ حقي نكند.كسي كه ملالت وبيقراري گيرد برهيچ حقي صابر وشكيبا نباشد.
منبع:منتهي الآمال.ج۱.
